Voorkeurshouding en schedelafplatting bij jonge zuigelingen

Jaarlijks wordt zo’n 10% van alle jonge zuigelingen (tot circa een half jaar) bij het consultatiebureau doorverwezen naar de kinderfysiotherapeut i.v.m. een voorkeurshouding. Een voorkeurshouding (hierna VKH) houd in dat uw kind driekwart van de tijd zijn of haar hoofd naar één zijde gedraaid houd. Waarbij het volgen met de ogen naar de andere zijde moeilijk en/of onvoldoende is. Een VKH komt vaak voor in combinatie met schedelvervorming. Dit ontstaat doordat de schedel van een zuigeling nog groeit en dus beïnvloed kan worden door krachten van buitenaf tijdens of na de zwangerschap.
De combinatie VKH en schedelvervorming staat een voorspoedige symmetrische ontwikkeling in de weg en zorgt vaak voor onzekerheid en ongerustheid bij de ouders.

Het aantal kinderen met een VKH en schedelvervorming is sinds 1989 flink toegenomen i.v.m. het wiegendoodprotocol. Dit protocol zegt o.a. in dat kinderen niet meer op hun buik mogen slapen. De gevolgen hiervan zijn dat kinderen tegenwoordig veel meer op hun rug liggen (ook overdag) waardoor de druk op de schedel veel eenzijdiger is geworden (op de achterkant of zijkant van het hoofd). Ook eenzijdig benaderen en positioneren van het kind (tijdens voeden, verschonen en in de box) heeft invloed op het ontstaan van een VKH (met of zonder schedelvervorming).

Moet ik dan gelijk naar de kinderfysiotherapeut als mijn kind een VKH heeft? Nee, veel voorkeurshoudingen kunnen worden opgelost met adviezen vanuit het consultatiebureau. Maar mocht de VKH desondanks blijven bestaan dan zal u doorverwezen worden naar de kinderfysiotherapeut. De kinderfysiotherapeut zal verschillende adviezen geven op het gebied van hantering, positionering, dagelijkse verzorging en omgeving. Daarnaast zult u ook specifieke oefeningen meekrijgen om een symmetrische ontwikkeling van uw kind te stimuleren.

Tegenwoordig beschikt de kinderfysiotherapeut ook over een goedkoop en gemakkelijk toepasbaar meetinstrument om de mate van scheefheid van de schedel van uw kind te meten.
Doormiddel van een thermoplastisch bandje rondom het hoofd kunnen berekeningen gedaan worden waarin de verandering van de vorm van het hoofd goed zichtbaar is.

Belangrijk om te weten: een schedelvervorming a.g.v. een VKH heeft geen invloed op het functioneren/ontwikkelen van de hersenen. De behandelingen zijn vooral gericht op de cosmetische aspecten. Hierbij dient men wel in het achterhoofd te houden wat bijv. de psychische consequenties zijn op latere leeftijd bij een asymmetrie in het aangezicht.

Kortom, kijkt uw kind voornamelijk naar 1 kant, is zijn of haar schedel  al dan niet vervormd en helpen de adviezen van het consultatiebureau niet genoeg. Schroom dan niet om contact op te nemen met de kinderfysiotherapeut.

Deze tekst is geschreven door Eva Groeneveld werkzaam als fysiotherapeut en kinderfysiotherapeut i.o. bij FitFirst beweegcentrum, zij specialiseert zich vanuit interesse in therapie bij kinderen.